Xét nghiệm đường huyết là xét nghiệm được sử dụng để giúp chẩn đoán bệnh tiểu đường hoặc tiền tiểu đường .
Xét nghiệm đường huyết là gì?
Xét nghiệm đường huyết đo lượng glucose trong máu của bạn . Glucose , gọi đơn giản là đường , là nguồn năng lượng chính của cơ thể bạn . Cơ thể chuyển đổi các carbohydrate bạn ăn thành đường .
Xét nghiệm đường huyết được thực hiện chủ yếu để kiểm tra bệnh tiểu đường tuýp 1 , tuýp 2 và tiểu đường thai kỳ . Tiểu đường là tình trạng khiến lượng đường trong máu của bạn tăng lên . Ở những người khỏe mạnh , nồng độ đường trong cơ thể được điều chỉnh bằng một hormone gọi là insulin .
Tuy nhiên , nếu bạn có bệnh tiểu đường , cơ thể bạn không tiết đủ insulin hoặc insulin không hoạt động đúng cách . Điều này khiến lượng đường trong máu của bạn tăng lên . Nếu không được điều trị , nồng độ đường trong máu cao có thể gây tổn thương nội tạng .
Hiếm hơn , xét nghiệm đường huyết cũng có thể được sử dụng để kiểm tra hạ đường huyết , xảy ra khi nồng độ đường trong máu quá thấp .
Bệnh tiểu đường và xét nghiệm đường huyết
Bệnh tiểu đường tuýp 1 thường được chẩn đoán ở trẻ em và thanh thiếu niên khi cơ thể không thể sản xuất đủ insulin . Đó là một bệnh mãn tính và cần được điều trị trong suốt đời . Bệnh tiểu đường tuýp 1 khởi phát muộn cũng cho thấy ảnh hưởng đến những người trong nhóm 30–40 tuổi .
Bệnh tiểu đường tuýp 2 thường được chẩn đoán ở người lớn thừa cân và béo phì . Tình trạng này xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ insulin , hoặc khi insulin được sản xuất không hoạt động đúng cách . Ảnh hưởng của bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể giảm đi thông qua việc giảm cân .
Tiểu đường thai kỳ xảy ra khi người phụ nữ mang thai phát triển bệnh tiểu đường . Tiểu đường thai kỳ thường biến mất sau khi người phụ nữ sinh con .
Sau khi có chẩn đoán , bệnh nhân tiểu đường có thể làm xét nghiệm đường huyết để xác định xem tình trạng của họ có được điều trị tốt hay không . Nồng độ đường cao ở bệnh nhân tiểu đường có nghĩa rằng bệnh tiểu đường không được điều trị một cách hiệu quả .
Các nguyên nhân khác có thể gây đường huyết cao , bao gồm :
- Tiền tiểu đường (là người có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường tuýp 2)
- Cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức)
- Các vấn đề về thận
- Viêm tụy (sự viêm của tuyến tụy)
- Ung thư tuyến tụy
Trong trường hợp hiếm , nồng độ đường trong máu cao có thể là dấu hiệu của bệnh to đầu chi , hội chứng Cushing , suy thận , hoặc khối u thượng thận .
Nồng độ đường trong máu quá thấp cũng có thể xảy ra . Tuy nhiên , kết quả này không phổ biến . Đường trong máu thấp hoặc hạ đường huyết có thể gây ra bởi :
- Lạm dụng insulin
- Đói
- Suy tuyến yên
- Suy giáp (tuyến giáp hoạt động kém)
- Bệnh Addison , nghiện rượu , bệnh gan hoặc u tiết insulin (hiếm gặp)
Làm thế nào để chuẩn bị cho xét nghiệm?
Có hai loại xét nghiệm khác nhau : xét nghiệm đường huyết đói và xét nghiệm đường huyết bất kì .
Nếu làm xét nghiệm đường huyết đói , bạn không nên ăn hoặc uống trong 8 tiếng trước khi xét nghiệm . Bạn chỉ có thể uống nước lọc . Bạn có thể sắp xếp xét nghiệm đường huyết đói vào buổi sáng , để bạn không cần phải nhịn đói trong ngày .
Bạn có thể ăn và uống trước khi xét nghiệm đường huyết bất kì .
Stress nghiêm trọng có thể khiến đường huyết tăng tạm thời . Stress này thường là do phẫu thuật , chấn thương , đột quỵ hoặc đau tim . Một số thuốc cũng có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu .
Luôn luôn báo với bác sĩ về các loại thuốc bạn đang dùng kể cả thuốc kê toa , thuốc không kê toa và dược thảo . Bác sĩ có thể yêu cầu bạn ngừng dùng một số loại thuốc hoặc quyết định thay đổi liều lượng trước khi xét nghiệm .
Các loại thuốc có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu bao gồm :
- Acetaminophen
- Corticosteroids
- Steroids
- Thuốc lợi tiểu
- Thuốc tránh thai đường uống (thuốc viên tránh thai)
- Liệu pháp hormone
- Aspirin
- Thuốc chống loạn thần kinh không điển hình
- Lithium
- Epinephrine
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng
- Thuốc ức chế imao (maois)
- Phenytoin
- Những thuốc nhóm sulfonylurea .
Điều cần làm trong quá trình xét nghiệm
Xét nghiệm đơn giản này bao gồm việc lấy một mẫu máu nhỏ .
Một kĩ thuật viên sẽ lấy máu từ tĩnh mạch của bạn , thường là bên trong khuỷu tay hoặc trên mu bàn tay . Trước khi lấy máu , kĩ thuật viên sẽ làm sạch khu vực bằng chất khử trùng để diệt vi trùng . Kĩ thuật viên sẽ buộc một dải băng đàn hồi xung quanh cánh tay bạn , đẩy cho máu chảy vào tĩnh mạch .
Kĩ thuật viên sau đó sẽ xuyên một cây kim vô trùng vào tĩnh mạch của bạn . Máu sẽ được hút vào một ống và dải băng đàn hồi được tháo khỏi cánh tay bạn . Bạn có thể cảm thấy đau nhẹ đến vừa phải , tương tự như chích kim hoặc cảm giác nóng rát . Bạn có thể giảm đau bằng cách cố gắng thư giãn cánh tay .
Sau khi lấy máu xong , kĩ thuật viên sẽ lấy kim ra , đè lên chỗ tiêm và quấn băng . Tiếp tục đè trong vài phút để tránh bị thâm tím . Mẫu máu của bạn sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để xét nghiệm . Bác sĩ sẽ theo dõi cùng bạn để thảo luận về kết quả .
Kết quả xét nghiệm đường huyết lúc đói
Tổ chức Y tế Thế giới định nghĩa kết quả xét nghiệm đường huyết lúc đói như sau :
- Bình thường : 6 .0 mmol/l và thấp hơn (dưới 110 mg/dl) .
- Rối loạn đường huyết đói : giữa 6 .1–6 .9 mmol/L (giữa 110 mg/dl và 125 mg/dl) .
- Bệnh tiểu đường : 7 .0 mmol/l trở lên (126 mg/dl trở lên) .
Rối loạn đường huyết đói là một dạng của tiền tiểu đường .
Bạn có thể quan tâm đến chủ đề :
- Tiểu đường ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn thế nào?
- 15 bí quyết kiểm soát bệnh tiểu đường mùa tiệc tùng
- 11 thực phẩm cần tránh khi bị bệnh tiểu đường
